O mnie
Układ pokarmowy odpowiada za jedną z najważniejszych funkcji żywego organizmu, czyli odżywianie. Tu odbywa się pobieranie pokarmu, wchłanianie substancji odżywczych, przetwarzanie ich, a następnie wydalanie niepotrzebnych resztek. Układ pokarmowy człowieka jest niezwykle złożonym, skomplikowanym, a zarazem fascynującym mechanizmem. Sprawdź, jak zbudowany jest układ pokarmowy i co dzieje się na każdym jego odcinku. Układ pokarmowy człowieka to zespół współdziałających ze sobą narządów, który ma za zadanie dostarczyć organizmowi składników potrzebnych do jego budowy i odnowy tkanek, a także wody i substancji energetycznych niezbędnych do utrzymania wszystkich procesów życiowych. Zdecydowana większość składników pokarmowych (węglowodany, tłuszcze, białka), aby mogła zostać przyswojona, musi wcześniej być strawiona, co polega na rozłożeniu wielkocząsteczkowych organicznych związków chemicznych na ich proste składniki budulcowe. I to właśnie odbywa się w układzie pokarmowym. Układ pokarmowy składa się z przewodu pokarmowego, długiego na ok. 8 m, i gruczołów dodatkowych. Jego ściany zbudowane są zwykle z trzech warstw: od wewnątrz - błony śluzowej pokrytej nabłonkiem, w środku - błony mięśniowej, która umożliwia perystaltykę, czyli przesuwanie pokarmu, oraz od zewnątrz - osłaniającej błony surowiczej, otrzewnej, zbudowanej z tkanki łącznej. Przewód pokarmowy to: jama ustna, gardło, przełyk, żołądek, jelito cienkie, jelito grube, odbyt. Gruczoły pokarmowe: ślinianki, wątroba, trzustka. Tu wszystko się zaczyna. Jama ustna ograniczona jest z przodu wargami, z góry podniebieniem, z dołu językiem, a z tyłu łączy się z gardłem. W jamie ustnej znajdują się zęby, które służą do rozdrabniania i miażdżenia pokarmu. Ta mechaniczna obróbka oraz mieszanie ze śliną, są to podstawowe funkcje jamy ustnej. Język zbudowany jest z mięśni poprzecznie prążkowanych. Służy nie tylko do formowania kęsów pokarmu i przesuwaniu ich do gardła, ale jest także narządem zmysłu smaku. Język pokryty jest błoną śluzową, w której znajdują się brodawki smakowe, a na nich - kubki smakowe. Wspólnym odcinkiem dla dróg pokarmowych i oddechowych jest gardło. Stanowi ono przedłużenie jamy ustnej i jamy nosowej i przechodzi dalej w przełyk i krtań. Gardło zbudowane jest z mięśni poprzecznie prążkowanych pokrytych od zewnątrz tkanką łączną, a od wewnątrz błoną śluzową. By jedzenie nie dostało się "nie tam, gdzie trzeba", musi prawidłowo zadziałać jedna z chrząstek krtani, nagłośnia. Zamyka się ona podczas połykania, a wtedy pokarm spokojnie przedostaje się do przełyku. Ale, jeśli podczas jedzenia np. śmiejemy się, może zdarzyć się tak, że odrobina pokarmu dostanie się w drogi oddechowe, co daje efekt zakrztuszenia się. Przez gardło porcja pokarmu dostaje się do przełyku, który jest rodzajem rury, mięśniowo-błoniastej, długiej na ok 25-30 cm. Zaczyna się na poziomie 6. kręgu szyjnego, a kończy na wysokości 10.-11. kręgu piersiowego. Przełyk nie pełni żadnej funkcji trawiennej, a jedynie transportuje pożywienie do żołądka, z pomocą ruchów perystaltycznych. Jest to rodzaj rozciągliwego worka służącego do gromadzenia, przetwarzania i wyjaławiania pokarmu. Wysłany jest błoną śluzową, w której znajdują się liczne gruczoły wydzielające sok żołądkowy. Sok żołądkowy jest to płyn zawierający kwas solny, wodę, enzymy trawienne, śluz oraz sole mineralne. Ściany żołądka zbudowane są z mięśni gładkich, które kurcząc się i rozkurczając powodują przemieszczanie się pożywienia i mieszanie go z sokiem żołądkowym. Dzięki temu pokarm zmienia się w papkę. Po 3-4 godzinach zalegania w żołądku przesuwa się ona do jelita. Jest to najdłuższa część przewodu pokarmowego, bo aż 4-5 metrowa, o średnicy 3-5 cm. To tutaj odbywa się trawienie pokarmów, a na koniec wchłonięcie składników odżywczych do krwi i limfy. Jelito cienkie dzielimy na trzy odcinki, są to: dwunastnica - pierwsza część jelita cienkiego, zaraz za żołądkiem. Do dwunastnicy uchodzą przewody wyprowadzające trzustki i wątroby; to właśnie nimi do dwunastnicy spływa sok trzustkowy z trzustki oraz żółć z wątroby, dzięki którym rozkładany jest pokarm. jelito czcze - dalszy etap trawienia jelito kręte - końcowy etap trawienia i wchłanianie. Jelito to kończy się zastawką krętniczo-kątniczą. Powierzchnię błony śluzowej jelita pokrywają tzw. kosmki jelitowe. Są to uwypuklenia błony śluzowej, do której dochodzą naczynia włosowate i limfatyczne. Na tym odcinku układu pokarmowego niestrawione resztki pokarmu formowane są już w kał, ale następuje także zwrotne wchłanianie wody, witamina i aminokwasów. Ponadto w jelicie grubym namnażają się drobnoustroje, które wytwarzają m.in. witaminę B12 i K.
Źródło:
1. https://telegra.ph/Kategorie-produkt%C3%B3w-Uk%C5%82ad-pokarmowy-01-10