Układ nerwowy to swoiste centrum zarządzania organizmem. To dzięki właściwej czynności układu nerwowego jesteśmy w stanie myśleć, czuć czy wykonywać rozmaite czynności. Układ nerwowy dzielić można różnie: na układ nerwowy ośrodkowy i obwodowy czy nerwowy somatyczny i autonomiczny. Budowa układu nerwowego jest równie skomplikowana, jak jego funkcje. Co wchodzi w skład układu nerwowego, jakie są jego funkcje i jakie są choroby układu nerwowego? Układ nerwowy uznawany jest za najważniejszy z układów istniejących w ludzkim organizmie. Takie traktowanie tej części ciała spowodowane jest tym, że to właśnie układ nerwowy kontroluje czynność pozostałych układów organizmu. Złożoność budowy układu nerwowego z pewnością nie wzbudza zdziwienia – struktura ta pełni tak wiele funkcji, że jej skomplikowana organizacja zasadniczo wydaje się zrozumiała. Układ nerwowy zaczyna rozwijać się wcześnie - jego pierwsze zalążki pojawiają się w organizmie już w okolicy trzeciego tygodnia życia płodowego (około 18-19 dni po zapłodnieniu). Pierwsza struktura układu nerwowego - płytka nerwowa - powstaje z neuroektodermy (różnicują się w nią komórki jednego z trzech listków zarodków - ektodermy). Kolejnym etapem rozwoju ludzkiego układu nerwowego jest powstanie rynienki nerwowej, a kiedy - około 20-25 dnia od zapłodnienia - dojdzie do zarośnięcia jej brzegów, powstaje wtedy cewa nerwowa. W drugim miesiącu życia płodowego układ nerwowy płodu podlega kolejnym przemianom. Z cewy nerwowej wykształcają się pęcherzyki mózgowe, zapoczątkowujące rozwój trzech głównych części mózgowia -są nimi: przodomózgowie, śródmózgowie, tyłomózgowie. W podobnym czasie dochodzi do powstania struktur układu komorowego mózgowia. Kolejny miesiąc życia płodu to czas, w którym intensywnie powstają naczynia krwionośne zaopatrujące tkanki OUN. Czwarty miesiąc od zapłodnienia jest z kolei czasem, kiedy to zapoczątkowany zostaje proces gyryfikacji w obrębie mózgowia, polegający na powstawaniu bruzd i zakrętów w obrębie mózgu. Najistotniejsze procesy dotyczące rozwoju układu nerwowego zachodzą w trakcie życia wewnątrzmacicznego, nie jest to jednak równoznaczne z tym, że z chwilą przyjścia człowieka na świat, jego układ nerwowy jest w pełni rozwinięty. Takie procesy, jak chociażby mielinizacja (czyli powstawanie osłonek mielinowych wokół włókien nerwowych) zapoczątkowywane są w łonie matki, jednakże trwają one przez jeszcze wiele długich lat już po urodzeniu. Okazuje się bowiem, że procesy mielinizacji mogą zachodzić do 20. roku życia człowieka, a czasami nawet jeszcze dłużej. Podstawowy podział układu nerwowego wyróżnia dwie jego części: układ nerwowy ośrodkowy oraz układ nerwowy obwodowy. Ośrodkowy układ nerwowy (OUN) stanowi najważniejszą strukturę ludzkiego układu nerwowego. To tutaj znajdują się wszelkie ważne ośrodki odpowiadające za kontrolowanie rozmaitych czynności organizmu. Do struktur OUN zaliczane są: znajdujące się w czaszce mózgowie (do którego elementów zaliczane są mózg właściwy, międzymózgowie oraz pień mózgu, w skład którego wchodzą natomiast śródmózgowie, most i rdzeń przedłużony) chroniony przez struktury kręgosłupa rdzeń kręgowy. Tkanki OUN składają się z dwóch elementów. Są nimi istota szara (zbudowana w głównej mierze z ciał komórek nerwowych) oraz istota biała (składająca się z włókien komórek układu nerwowego). Ośrodkowy układ nerwowy stanowi rzeczywiście centrum dowodzenia czynnościami organizmu, struktura ta nie mogłaby jednak odgrywać swojej roli bez obwodowego układu nerwowego – to właśnie ta druga część układu nerwowego odpowiedzialna jest za dostarczanie do OUN impulsów nerwowych płynących ze wszystkich struktur ciała. Do obwodowego układu nerwowego zaliczane są: nerwy czaszkowe (których wyróżnia się 12 par) nerwy rdzeniowe (których istnieje 31 par) zwoje nerwowe (rozmieszczone w różnych miejscach organizmu skupiska ciał komórek nerwowych) obwodowe zakończenia nerwowe. Ludzki układ nerwowy można podzielić nie tylko ze względu na jego budowę, ale i biorąc pod uwagę pełnione przez niego funkcję. W podziale czynnościowym wyróżnia się układ nerwowy somatyczny oraz układ nerwowy autonomiczny. Układ nerwowy somatyczny to ta część układu nerwowego, która związana jest przede wszystkim z uświadamianymi sobie przez nas czynnościami. Ten element układu nerwowego odpowiedzialny jest m.in. za ruch. Układ nerwowy somatyczny odbiera również rozmaite bodźce czuciowe, takie jak chociażby dotyk czy temperatura, stanowi on również strukturę, która to odbiera impulsy pochodzące z narządów zmysłów, czyli bodźce wzrokowe, słuchowe, węchowe czy smakowe. Drugim funkcjonalnym elementem układu nerwowego jest autonomiczny (wegetatywny) układ nerwowy. Nazwa tego elementu układu nerwowego wzięła się stąd, że jego czynność odbywa się całkowicie bez naszej świadomej kontroli. W obrębie układu autonomicznego wyróżnia się, działające w stosunku co do siebie przeciwstawnie, dwie jego części: układ współczulny układ przywspółczulny Układ autonomiczny odpowiada za szereg różnych zjawisk, m.in. ma on wpływ na czynność serca, reguluje czynność układu pokarmowego, kontroluje stan zwieraczy (m.in. zwieracza pęcherza moczowego), a także odpowiada za stan źrenicy (to właśnie układ autonomiczny doprowadza do zwężenia lub rozszerzenia źrenicy) oraz wpływa na stan dróg oddechowych (układ ten może doprowadzać do zwężenia lub rozszerzenia oskrzeli).

Źródło:

1. https://telegra.ph/Kategorie-produkt%C3%B3w-Uk%C5%82ad-nerwowy-i-pamie%C4%87-01-10

2. https://www.wykop.pl/link/4920323/coraz-wiecej-osob-z-nerwica-to-cena-za-wyscig-szczurow/