Szafran uprawny nieprzypadkowo nazywany jest najdroższą przyprawą świata. Jego unikatowe walory smakowe oraz liczne właściwości sprawiają, że cieszy się on ogromną popularnością na całym świecie. Bogata oferta produktów i suplementów diety z szafranem pozwala w pełni wykorzystać potencjał tej drogocennej rośliny i jeszcze lepiej zadbać o dobre samopoczucie. Charakterystyczna, żółtopomarańczowa barwa, intensywny aromat i cena wielokrotnie wyższa niż w przypadku tradycyjnych przypraw – szafran jako środek o antydepresyjnym działaniu znany był już w starożytności. Jego właściwości wspomagające procesy przeciwstresowe oraz szlachetny charakter czynią go najbardziej pożądaną przyprawą na świecie. Już Sumerowie i starożytni Grecy używali szafranu jako przyprawy, barwnika i składnika perfum. Szafranem na głęboki żółty kolor farbowano urzędnicze togi w antycznym Rzymie i mnisie szaty w Indiach, Chinach i Tybecie (nazwa szafran pochodzi od arabskiego słowa zafaran – żółty). Opisywał go asyryjski traktat botaniczny z VII wieku p.n.e., a jego pielęgnacyjno-kosmetyczne właściwości wspomniane zostały nawet w Biblii.) W Polsce szafran używany był w kuchni przez nasze prababki m.in. do pieczenia „szafranowych bab”, czyli puszystych, żółtych ciast drożdżowych. Robiły to z szacunkiem i umiarem, ze względu na fakt, że szafran to najdroższa przyprawa świata, a dodany w nadmiarze nadaje potrawie goryczy. Kulinarno-kosmetyczne przymioty szafranu z krokusa to jednak tylko część jego niezwykłych właściwości. Prawdziwe cuda ten niepozorny, fioletowy kwiat pokazuje, gdy spojrzymy na niego pod kątem zdrowia. Szafran to suszone pomarańczowo-krwiste pręciki krokusa, zbierane ręcznie z samego rana, kiedy mają najwięcej olejków aromatycznych. Jedynym regionem w Indiach, w którym uprawia się te cebulkowe kwiaty, jest Kaszmir. Kwitną tam przez dwa tygodnie w październiku. Każdy ma tylko trzy pręciki. W Kaszmirze są one wyjątkowo długie, mają twardsze znamiona i intensywniejszy kolor niż inne odmiany. Po ususzeniu stracą do 80 proc. wagi. W 2010 roku wdrożono w Kaszmirze plan ożywienia produkcji szafranu, polegający na pracach irygacyjnych, aby zapewnić dość wody do kwitnienia cennych kwiatów. Celu nie udało się jeszcze zrealizować i indyjskie ministerstwo rolnictwa przedłuża na kolejne 4 lata Krajową Misję Szafranową, która już kosztowała 4 mld rupii (ponad 58 mld dolarów). Rolnicy od lat narzekają na brak deszczu w kluczowej porze. Według regionalnego wydziału rolnictwa z hektara otrzymują mniej niż 2 kg szafranu, podczas gdy w innych rejonach świata, jak w Hiszpanii, jest to nawet 6 kg. 70 do 90 proc. światowej podaży zapewnia Iran, który sam spożywa go 80 ton rocznie, a do największych producentów należy od XIV w. Hiszpania. Od niedawna uprawa szafranu, niewymagająca maszyn i nakładów kapitałowych, jest propagowana w Afganistanie jako alternatywa dla nielegalnej hodowli maku opiumowego. Krokusy nie wyparły tam maków, ale popyt na afgański szafran rośnie - twierdzi Bashir Ahmad Rashidi z firmy Ariana Saffron Company. Według Banku Światowego, w Heracie krokusy uprawia już ponad 6 tys. rolników. Zbierają na razie zaledwie 4 tony rocznie, podczas gdy u szafranowego potentata, w Iranie, zbiory dają 200 ton. Kwiaty zbiera się do wiklinowych koszy i dopiero w domach oddziela pręciki, płatki, słupki i łodygi. Nie zmarnuje się nic: płatki są zjadane w charakterze warzywa, a łodygi dostają zwierzęta gospodarskie. Krokusy dobrze rosną w suchym klimacie, ale konieczne są opady we wrześniu i październiku. Przez większość sezonów od końca lat 90. padało albo za dużo, albo niemal wcale - mówi rolnik Dilawar Reshi. Dlatego zmalała produkcja i areał upraw. O ile do końca ubiegłego wieku opady śniegu i deszczu były w Kaszmirze równomierne, dając 1000-1200 mm rocznie, obecnie zmalały do 600-800 mm. Wiele pól krokusowych znajduje się w rejonie wsi Lethpora (Lethapora) nad rzeką Dźhelam w okręgu Pulwama. Irygacja jeszcze tam nie dotarła. A to sprawa kluczowa, ważniejsza od nawożenia i gatunków cebulek. "Wszędzie na świecie bez wody rolnictwo jest nie do pomyślenia" - podkreśla Firdous Nahvi, ekspert z Uniwersytetu Nauk Rolniczych i Technologii Sher-e-Kashmir (SKUAST) w Śrinagarze, stolicy Dżammu i Kaszmir. Nahvi, autor rozległych badań, doradzał przy tworzeniu planu ożywienia upraw.

Źródło:

1. https://profile.hatena.ne.jp/Szafran/