O mnie
L-karnityna to tzw. substancja witaminopodobna, pełniąca ważne dla funkcjonowania organizmu role. Pobieramy ją z pożywieniem w produktach mięsnych i mlecznych, jednak przede wszystkim jest ona syntetyzowana w organizmie. Czym zatem jest karnityna i jaki jest sens jej suplementacji? Nauka nie ustaje w odkrywaniu tajemnic naszego ciała i procesów w nim zachodzących. Dzięki coraz nowocześniejszym i zaawansowanym metodom badawczym możemy mieć wgląd we wcześniej nie dostrzeżone szczegóły, a związki odkryte nawet dziesiątki lat temu teraz odsłaniają swoje fascynujące oblicze. Postęp w naukach medycznych pozwala na szukanie wciąż i wciąż nowych zastosowań dla związków, które, wydawałoby się, znamy już na wskroś. L-karnityna – czym jest? L-karnityna jest organicznym związkiem chemicznym, który syntetyzowany jest z dwóch aminokwasów – lizyny i metioniny – w wątrobie, nerkach i mózgu człowieka. Organizm dorosłego człowieka zawiera około 20 g L-karnityny zlokalizowanej głównie w mięśniach szkieletowych i sercu (ok. 98%). Karnitynę po raz pierwszy wyizolowano z mięśni (stąd pochodzi nazwa związku: łac. caro, carnis znaczy „mięso”) w 1905 roku, jednak jej funkcję w organizmie opisano dopiero w 1955 roku. Co oznacza „L” przy karnitynie? Karnityna występuje w organizmie w postaci dwóch izomerów optycznych: o konfiguracji względnej D lub L. Jednak tylko forma L wykazuje aktywność biologiczną i w tej postaci karnityna powinna być obecna w codziennej diecie lub suplementowana. L-karnityna pełni ważną rolę w metabolizmie lipidów, ponieważ transportuje długołańcuchowe kwasy tłuszczowe do mitochondriów, gdzie ulegają one przemianom (beta-oksydacji), w wyniku których powstaje energia niezbędna do funkcjonowania komórek. L-karnityna jest zatem transporterem hydrofobowych cząsteczek przez nieprzepuszczalną dla nich błonę mitochondrialną. Równocześnie usuwa z mitochondriów krótko- i średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe, które w zbyt dużym stężeniu wykazują działanie toksyczne. Dodatkowo wykazuje zdolność do obniżania poziomu cholesterolu i triacylogliceroli. Oprócz udziału w metabolizmie lipidów L-karnityna uczestniczy w metabolizmie rozgałęzionych aminokwasów (waliny, leucyny, izoleucyny) oraz w przemianach węglowodanów. Ma również działanie antyoksydacyjne, chroni komórki przed działaniem reaktywnych form tlenu, a tym samym stabilizuje błony komórkowe i dba o prawidłowe działanie kanałów jonowych. Chroni m.in. błony erytrocytów i naczynia krwionośne, dzięki czemu nie dopuszcza do rozwoju zmian miażdżycowych. Ma zdolność do chelatowania niektórych pierwiastków (np. żelaza, ołowiu, kadmu), umożliwiając ich transport i usuwanie ich nadmiaru z organizmu. Ze względu na lokalizację L-karnityny głównie w mięśniu sercowym i w mięśniach szkieletowych to właśnie ich funkcjonowanie jest najbardziej zależne od tego związku. Terapie L-karnityną mają zatem zastosowanie w chorobach układu sercowo-naczyniowego, w chorobie wieńcowej, w osłabieniu mięśni, w zaburzeniach krążenia obwodowego. Dzienne zapotrzebowanie na L-karnitynę dla zdrowej, dorosłej osoby wynosi ok. 15 mg i jest zaspokajane przez endogenną syntezę oraz dietę. Karnityna jest dostarczana w pokarmie głównie z mięsem (najwięcej z baraniną, wołowiną, wieprzowiną, mięsem ryb; najmniej z drobiem) i przetworami mlecznymi. W pokarmach roślinnych występuje w śladowych ilościach. Stwierdzono jej obecność m.in. w awokado, nasionach soi, ziarnach zbóż. Dzienne zapotrzebowanie na L-karnitynę dla zdrowej, dorosłej osoby wynosi ok. 15 mg i jest zaspokajane przez endogenną syntezę oraz dietę. Karnityna jest dostarczana w pokarmie głównie z mięsem (najwięcej z baraniną, wołowiną, wieprzowiną, mięsem ryb; najmniej z drobiem) i przetworami mlecznymi. W pokarmach roślinnych występuje w śladowych ilościach. Stwierdzono jej obecność m.in. w awokado, nasionach soi, ziarnach zbóż. L-karnityna przyjęta z pożywieniem wchłania się w ilości 50–85% w przewodzie pokarmowym. Karnityna przyjęta w postaci suplementu przyswaja się już tylko w 15–18%. Niedobory karnityny można podzielić na pierwotne (o podłożu genetycznym) i wtórne (nabyte). Te pierwsze wiążą się przede wszystkim z zaburzeniami w jej biosyntezie (np. u wcześniaków) oraz w jej transporcie do komórek. Niedobory wtórne wynikają z niedostatecznej podaży karnityny w diecie (np. u osób niedożywionych lub u osób na diecie roślinnej) lub z chorób wątroby lub nerek (czyli miejsc biosyntezy karnityny). Zahamowanie spalania kwasów tłuszczowych prowadzi do ich nagromadzenia się w mięśniach szkieletowych i w wątrobie. Nasila się za to proces glikogenolizy, co prowadzi do hipoglikemii. W wątrobie może dojść do niebezpiecznej hiperamonemii. Niedobory karnityny objawiają się najczęściej osłabieniem i/lub zanikiem mięśni szkieletowych oraz niewydolnością mięśnia sercowego. Obserwuje się męczliwość, wiotkość mięśni kończyn, czasem również mięśni twarzy i gardła. Dochodzi do powiększenia mięśnia sercowego i rozwoju choroby niedokrwiennej. Stosując suplementację L-karnityny, możemy przeciwdziałać zaburzeniom wynikającym z niedoborów pierwotnych lub wtórnych. Długoterminowe uzupełnianie L-karnityny może normalizować zmiany w mięśniach i w układzie sercowo-naczyniowym. Wciąż brak ostatecznie ustalonych dawek dziennych L-karnityny jako suplementu. W źródłach wahają się one od 100 mg do 2 g dziennie w dawkach podzielonych. W aptekach dostępne są preparaty z L-karnityną w formie tabletek lub kapsułek, jedno- lub wieloskładnikowe, o różnych wskazaniach. Sposób zażywania i ewentualne wątpliwości należy skonsultować z lekarzem lub farmaceutą.
Źródło:
1. https://telegram.dog/BioTrendyPL/524
Podpis