O mnie
Kwas CLA, czyli sprzężony kwas linolowy lub kwas rumenowy, to modny preparat na odchudzanie. W istocie jego skuteczność nie jest potwierdzona. Jakie jest działanie CLA i dlaczego sprzężony kwas linolowy należy traktować z umiarkowanym entuzjazmem? Sprzężony kwas linolowy (CLA) to substancja, która w ostatnim czasie zdobyła dużą popularność. Przypisuje się mu liczne - niemalże cudowne - właściwości prozdrowotne. Naukowcy nie mają pewności, przypuszczają jednak, że CLA może mieć zbawienny wpływ na działanie organizmu. "Zwykły", niesprzężony kwas linolowy (LA) należy do tzw. Niezbędnych Nienasyconych Kwasów Tłuszczowych (NNTK). To kwas grupy omega-6. Bierze udział w regulowaniu czynności fizjologicznych i przemianach biochemicznych. W kwas linolowy bogate są przede wszystkim oleje roślinne: z pestek winogron, kukurydziany, słonecznikowy i sojowy. Mało kto cierpi na jego niedobór, głównie chorzy na diecie beztłuszczowej i dzieci karmione beztłuszczowym mlekiem. Skutki niedoboru kwasu linolowego to szorstkość i suchość skóry, większa łamliwość paznokci i włosów, a także egzema, łuszczyca, rumień, atopowe zapalenie skóry i tzw. rybia łuska. Sprzężony kwas linolowy - co to jest i gdzie go szukać? Sprzężony kwas linolowy to inaczej CLA (ang. conjugated linoleic acid) albo kwas rumenowy. CLA jest związkiem organicznym z grupy nienasyconych kwasów tłuszczowych. Sprzężony kwas linolowy występuje naturalnie w pokarmach pochodzenia zwierzęcego. Najwięcej kwasu rumenowego mają: mięso (wołowina, wieprzowina, konina, jagnięcina, baranina), pełnotłusty nabiał (jogurt, mleko, twaróg, masło), jaja. Kwas CLA dostępny jest również w postaci suplementu diety. Nie należy go jednak uważać za złoty środek, który spowoduje rewolucyjne zmiany w wadze i samopoczuciu. Wciąż niewiele wiadomo o skutkach ubocznych suplementowania CLA - między innymi dlatego nie należy przesadzać z jego dzienną dawką. Kwas CLA jest chwalony głównie za swoje właściwości odchudzające. Trzeba podkreślić, że istnieją badania zarówno potwierdzające tę tezę, jak i ją obalające. Naukowcy przypuszczają, że kwas rumenowy zmniejsza odkładanie się tłuszczu i wspomaga lipolizę, czyli proces rozkładu tkanki tłuszczowej. Jest także wysoce prawdopodobne, że CLA przyspiesza przyrost masy mięśni. Ważna informacja dla osób zmagających się z osteoporozą lub nią zagrożonych - kwas CLA ma właściwości mineralizujące, które wpływają pozytywnie na zwiększenie masy kostnej. Naukowcy sądzą, że kwas CLA powstrzymuje raka - hamuje wytwarzanie się nowotworów sutka, jelita grubego, żołądka, prostaty oraz skóry. Zauważyli też, że niski poziom CLA idzie w parze ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia raka piersi. Kwas CLA poprawia kondycję układu odpornościowego. Zauważono, że osoby, które przyjmują CLA, mają większą liczbę białych krwinek. Badania wykonane na zwierzętach dowodzą, że kwas rumenowy wpływa korzystnie na miażdżycę - zarówno na zwalczanie zmian, jak i profilaktykę choroby. Niestety, nie potwierdzono takiego wpływu CLA na ludzi. Podobnie wygląda sytuacja w przypadku cholesterolu - badania przeprowadzono tylko na kurczakach. Okazało się, że kwas rumenowy zmniejsza stężenie cholesterolu i "dobrego", i "złego". CLA jest tłuszczem naturalnie występującym w mleku i przetworach mlecznych (zwłaszcza w pełnotłustych). Jest także składnikiem wielu obecnych na rynku suplementów diety. Powstaje jako produkt pośredni biohydrogenacji kwasu linolowego do stearynowego przy udziale mikroorganizmów bytujących w żwaczu zwierząt przeżuwających. Może powstawać także w gruczołach mlecznych przeżuwaczy z kwasu wakcenowego. Zdolność wytwarzania tego związku posiadają też bakterie z rodzaju BIfidobacterium wykorzystywane w produkcji serów dojrzewających. CLA jest jedynym kwasem tłuszczowym naturalnie występującym w przyrodzie, posiadającym konfiguracje trans. Pozostałe kwasy tłuszczowe typu trans, o których sporo się ostatnio mówi, powstają wskutek utwardzania olejów roślinnych, i te niestety nie są korzystne dla zdrowia. Sprzężony kwas linolowy jest związkiem cennym dla organizmu człowieka ze względu na jego prozdrowotne działanie. W badaniach przeprowadzonych na zwierzętach niejednokrotnie potwierdzono znaczenie CLA dla hamowania procesu powstawania nowotworów. Udowodniono, że dodatek CLA hamuje proliferacje komórek nowotworowych, a także zapobiega pojawianiu się przerzutów. Doniesienia te potwierdzają się w obserwacjach dokonanych na ludziach. W Finlandii przeprowadzono badanie epidemiologiczne wśród kobiet, podczas którego stwierdzono mniejszą zapadalność na raka sutka u kobiet spożywających pełnotłuste produkty mleczne. Ponadto CLA wykazuje cytostatyczne działanie także na inne nowotwory: płuc, jelit oraz czerniaka złośliwego. CLA ma również działanie przeciwmiażdżycowe i ochronne na układ krążenia. Jest to pewnego rodzaju fenomen w naturze, ponieważ tłuszcze zwierzęce w większości przypadków nasilają procesy aterogenne. Miażdżyca naczyń krwionośnych przyczynia się do rozwoju choroby niedokrwiennej serca, zawału mięśnia sercowego, a także udaru mózgu. Sprzężony kwas linolowy zapobiega utlenieniu się cholesterolu, który jest podstawowym elementem składowym blaszki miażdżycowej, a co za tym idzie – ogranicza jej powstawanie. Ponadto liczne badania na zwierzętach udowodniły wpływ tego związku na obniżanie zawartości trójglicerydów, cholesterolu całkowitego oraz frakcji LDL we krwi. Ochronne działanie CLA, istotne zarówno w procesach powstawania nowotworów, jak i w rozwoju miażdżycy wynika także z tego, że sprzężony kwas linolowy wykazuje bardzo silne właściwości antyoksydacyjne. W porównaniu z witaminą E CLA wykazuje o blisko 100 razy większą aktywność antyoksydacyjną. Dzięki temu skutecznie ogranicza powstawanie wolnych rodników oraz zmniejsza utlenianie lipidów.