O mnie
Cukrzyca jest to choroba metaboliczna, u podstawy której leży niezdolność organizmu do prawidłowej regulacji ilości cukru we krwi. Stężenie cukru (glukozy) w surowicy jest podniesione, zwłaszcza po posiłkach. Ma to bardzo niekorzystny wpływ na cały organizm. Gwałtowne i wysokie podwyższenie cukru we krwi może wywołać śpiączkę a nawet śmierć. Długo utrzymujące się wysokie stężenie cukru prowadzi nieuchronnie do rozwoju miażdżycy, uszkodzenia nerek, zaburzeń układu nerwowego, uszkodzenia wzroku i nadciśnienia. Cukrzyca typu II to choroba metaboliczna spowodowana wzrostem oporności organizmu na insulinę, czyli hormon obniżający stężenie glukozy we krwi. Z czasem może też dojść do wyczerpania wysp trzustkowych i zmniejszenia produkcji samej insuliny. W rozwoju cukrzycy typu II pewną rolę odgrywają czynniki genetyczne, jednak zasadniczo uważa się ją za chorobę cywilizacyjną. Do jej rozwoju przyczyniają się: mała aktywność fizyczna, otyłość i zła dieta. Do kontroli nieznacznie nasilonej cukrzycy wystarczy odpowiednia dieta, aktywność fizyczna i redukcja otyłości. Gdy to nie wystarcza, niezbędne okazują się leki, a nawet podawanie insuliny. Jednak zawsze dieta odgrywa bardzo istotną rolę i jest nieodzownym elementem życia każdego cukrzyka. Obecnie zalecenia dietetyczne dla cukrzyków nie są tak rygorystyczne, jak kiedyś. Związane jest to z dostępnością coraz lepszych leków przeciwcukrzycowych, które dają cukrzykom większą swobodę w doborze posiłków. Pewnych jednak zasad należy przestrzegać. Dzienny rozkład posiłków powinien obejmować trzy posiłki podstawowe: śniadanie, obiad, kolację oraz dwie przekąski. Większa ilość posiłków sprawia, że unikniemy uczucia głodu pomiędzy posiłkami. Dzięki podzieleniu posiłków na większą ilość mniejszych racji, podniesienie poziomu glukozy we krwi będzie mniejsze. Wartość energetyczna posiłków powinna być mniejsza niż w normalnej diecie. U osób otyłych zaleca się stosowanie diety zawierającej 1000-1200 kcal, natomiast u osób o prawidłowej masie ciała, dieta powinna mieć około 1600 kcal. Jeśli osoba chora jest szczególnie aktywna granica ta może być wyższa. Codziennie należy spożywać produkty takie jak pieczywo gruboziarniste, ziemniaki, makarony, ryż, chude mleko, odtłuszczony twaróg, jogurty, kefir, warzywa, owoce. Kilka razy w tygodniu można pozwolić sobie na jaja (najlepiej jednak spożywać same białka), chude mięso, drób, mniej tłuste ryby (np. mintaj, pstrąg, szczupak, dorsz). Unikać należy alkoholu, jeśli z innych przyczyn nie jest zakazane całkowite jego odstawienie, to należy go spożywać wyłącznie w bardzo ograniczonych ilościach. Niewskazane są rosoły, tłuste mięsa, wywary z kości, konserwy mięsne, wędzone ryby, marynaty. Diabetyk powinien wystrzegać się też bardzo słodkich pokarmów. Można bez ograniczeń spożywać warzywa takie jak pomidory, marchew, kapustę, ogórki, szpinak, kalarepę, zieloną sałatę). Śmiało można pić wodę mineralną, słabą herbatę oraz kawę, ale niesłodzone cukrem. Dopuszczalne są też napoje typu „light”, czyli takie, które zawierają minimalne ilości kalorii. Jarzyny zawierają małe ilości cukrów, a przy tym są bardzo cennym źródłem mikro i makroelementów, witamin i błonnika. Ten ostatni ma właściwości oczyszczające przewód pokarmowy, spowalnia wchłanianie cukrów i daje uczucie sytości. Powinno się unikać produktów, które zawierają duże ilości cukrów. Takimi produktami są na przykład: coca-cola, czekolady, słodycze, ciasta, miód i soki owocowe. Zaleca się zastępowanie cukrów prostych cukrami złożonymi. Cukry proste takie jak fruktoza, glukoza bardzo szybko wchłaniają się z przewodu pokarmowego i gwałtownie podnoszą stężenie cukru we krwi. Cukry złożone uwalniają się stopniowo (np. skrobia). Dużo węglowodanów prostych zawierają owoce i ich przetwory oraz produkty słodzone cukrem. W zamian za to zaleca się spożywanie większych ilości ziaren zbóż, warzyw i mało słodkich owoców bogatych w skrobię. Ogólnie przyjmuje się, że poziom węglowodanów w diecie cukrzyka powinien znajdować się w granicach 140-400g na dobę. U osób bardziej aktywnych obowiązuje wyższa granica niż u osób mało aktywnych. Zbyt mała ilość węglowodanów w diecie może doprowadzić do tego, że organizm zacznie je produkować z białek i tłuszczów, czemu towarzysz produkcja ciał ketonowych. Duże stężenia ciał ketonowych mogą doprowadzić do śpiączki ketonowej. Cukrzyk powinien mieć przy sobie zawsze coś słodkiego. Zbyt rygorystyczna dieta, nieplanowany intensywny wysiłek fizyczny lub nadmierne stosowanie leków obniżających cukier we krwi, może doprowadzić do objawów niedocukrzenia a nawet śpiączki ketonowej. W razie pojawiających się objawów (bladość, senność, zawroty głowy, drżenia mięśniowe), można sobie w ten sposób szybko podnieść poziom cukru. Ważnym zaleceniem w diecie cukrzycowej jest ograniczenie ilości tłuszczów. Należy też brać pod uwagę jakość tłuszczów. U diabetyków szczególnie odradza się tłuszcze zwierzęce, które zawierają cholesterol i kwasy tłuszczowe nasycone. Przyczyniają się one do rozwoju miażdżycy, na którą cukrzycy są szczególnie narażeni. Z tego względu należy starać się eliminować smalec, słoninę, masła, tłuste ciasta, kremy i lody. Nie należy zapominać o dostarczaniu organizmowi odpowiedniej ilości białek. Spożywane białko powinno zawierać komplet aminokwasów, można to uzyskać spożywając białka pochodzenia zwierzęcego. Z uwagi jednak na niekorzystne tłuszcze zwierzęce powinniśmy sięgać raczej po chude gatunki mięs, wędlin, ryby, odtłuszczone mleko, wybierać raczej sery białe niż żółte. Jajka należy spożywać w ograniczonej ilości. Nie możemy też zapominać o białkach roślinnych. W przypadku uszkodzenia nerek ilość białka w diecie należy ograniczyć, jednak decyduje o tym lekarz. Istotną kwestią są owoce w diecie cukrzyka. Generalnie owoce zawierają cukry proste, które są łatwo wchłaniane do krwioobiegu, co jest niekorzystne z punktu widzenia diabetyka. Jednak owoce możemy podzielić ze względu na zawartość cukrów prostych. Małe jego ilości znajdziemy w arbuzach, cytrynach, grejpfrutach, melonach, poziomkach, truskawkach czy żurawinie. Te owoce cukrzyk może spożywać w podobnych ilościach jak osoba zdrowa, natomiast należy ograniczyć spożycie: bananów, śliwek, winogron, jabłek, gruszek, jagód, brzoskwiń, moreli, mandarynek, pomarańczy, porzeczek, wiśni, i generalnie owoców suszonych.
Źródło:
1. https://telegram.dog/BioTrendyPOL/610
2. https://telega.one/BioTrendyPOL/610