Żeń-szeń to roślina, która od wieków cieszy się ogromnym uznaniem w medycynie naturalnej i tradycyjnej azjatyckiej. Jego nazwa naukowa to Panax ginseng, a nazwa żeń-szeń pochodzi od chińskiego słowa "renshen", które oznacza "korzeń człowieka". Korzeń tej rośliny jest używany głównie w celu poprawy zdrowia i jakości życia. W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej właściwościom, działaniu i przeciwwskazaniom żeń-szenia.
Historia żeń-szenia
Historia żeń-szenia sięga tysięcy lat wstecz. Roślina ta była znana i używana w medycynie tradycyjnej Chin już w starożytności. Chińczycy uważali żeń-szeń za dar od natury, który pomaga w przywróceniu równowagi organizmu. Był stosowany jako środek na wiele dolegliwości, w tym na zmęczenie, stres i problemy z układem odpornościowym. Wraz z rozprzestrzenianiem się wiedzy o jego właściwościach, żeń-szeń zyskał popularność także w innych częściach świata, w tym w Korei, Japonii i Rosji. Dziś jest dostępny na całym globie i cieszy się uznaniem zarówno w medycynie naturalnej, jak i konwencjonalnej.
Składniki żeń-szenia
Głównym składnikiem aktywnym żeń-szenia są ginsenozydy. To związki chemiczne o działaniu adaptogennym, czyli pomagają organizmowi przystosować się do stresu i sytuacji wymagających większego wysiłku. Oprócz ginsenozydów, żeń-szeń zawiera również witaminy, minerały i inne substancje bioaktywne, które wpływają na jego właściwości lecznicze.
Właściwości żeń-szenia
Żeń-szeń jest znany z szeregu właściwości, które przynoszą korzyści zdrowotne. Oto niektóre z nich:
1. Poprawa energii i wytrzymałości
Jednym z najbardziej znanych efektów stosowania żeń-szenia jest zwiększenie energii i wytrzymałości organizmu. Osoby, które czują się zmęczone i wyczerpane, często sięgają po żeń-szeń, aby zyskać dodatkowy zastrzyk energii.
2. Poprawa koncentracji i funkcji poznawczych
Żeń-szeń może również pomóc poprawić koncentrację i funkcje poznawcze. Badania sugerują, że regularne spożywanie żeń-szenia może wspomagać pamięć i zdolność uczenia się.
3. Wzmacnianie układu odpornościowego
Korzeń żeń-szenia jest znany z właściwości wzmacniających układ odpornościowy. Regularne spożywanie żeń-szenia może pomóc organizmowi lepiej radzić sobie z infekcjami i chorobami.
4. Redukcja stresu i poprawa samopoczucia
Żeń-szeń jest uważany za adaptogen, co oznacza, że może pomagać organizmowi radzić sobie ze stresem. Może to przyczynić się do poprawy ogólnego samopoczucia i redukcji objawów związanych ze stresem, takich jak bezsenność i nerwowość.
5. Poprawa libido i funkcji seksualnych
Niektórzy ludzie używają żeń-szenia jako naturalnego środka wspomagającego libido i funkcje seksualne. Choć nie jest to zawsze skuteczne dla każdego, istnieją dowody sugerujące, że może to pomóc niektórym osobom zwiększyć swoją aktywność seksualną.
6. Regulacja poziomu cukru we krwi
Badania wykazały, że żeń-szeń może pomagać w regulacji poziomu cukru we krwi. Jest to szczególnie ważne dla osób z cukrzycą typu 2 lub predyspozycją do cukrzycy.
Działanie żeń-szenia
Działanie żeń-szenia jest złożone i wynika głównie z obecności ginsenozydów oraz innych składników aktywnych. Oto, jak żeń-szeń działa na organizm:
1. Działanie adaptogenne
Ginsenozydy zawarte w żeń-szeniu działają jako adaptogeny, czyli substancje, które pomagają organizmowi dostosować się do stresu. W odpowiedzi na stres organizm może reagować poprzez zwiększenie produkcji kortyzolu, hormonu stresu. Ginsenozydy mogą pomóc w kontrolowaniu poziomu kortyzolu, co przekłada się na redukcję objawów stresu.
2. Poprawa przepływu krwi
Żeń-szeń może pomóc w poprawie przepływu krwi poprzez rozszerzenie naczyń krwionośnych. To z kolei może wpłynąć na lepsze dotlenienie tkanek i organów, co ma kluczowe znaczenie dla zdrowia ogólnego.
3. Wzmacnianie układu odpornościowego
Ginsenozydy mogą stymulować układ odpornościowy, co sprawia, że organizm jest lepiej przygotowany do zwalczania infekcji i chorób. To może pomóc w zapobieganiu przeziębieniom i innym infekcjom.
4. Poprawa funkcji poznawczych
Badania sugerują, że żeń-szeń może wpływać na poprawę funkcji poznawczych poprzez wpływ na mózg. Może to pomóc w zwiększeniu koncentracji, pamięci i zdolności uczenia się.
5. Regulacja poziomu cukru we krwi
Żeń-szeń może pomóc w regulacji poziomu cukru we krwi poprzez zwiększenie wrażliwości na insulinę. To może być szczególnie korzystne dla osób z cukrzycą lub predyspozycją do cukrzycy.
Przeciwwskazania i Ostrzeżenia
Mimo że żeń-szeń ma wiele korzyści zdrowotnych, nie jest odpowiedni dla każdego. Istnieją pewne przeciwwskazania i ostrzeżenia, które warto wziąć pod uwagę przed rozpoczęciem suplementacji żeń-szeniem.
1. Ciąża i karmienie piersią
Kobiety w ciąży i karmiące piersią powinny unikać żeń-szenia. Istnieje niewiele badań dotyczących jego bezpieczeństwa w tych grupach, dlatego lepiej zachować ostrożność i skonsultować się z lekarzem.
2. Interakcje z lekami
Żeń-szeń może mieć interakcje z niektórymi lekami, w tym z lekami przeciwpłytkowymi i przeciwzakrzepowymi. Osoby przyjmujące takie leki powinny skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem suplementacji żeń-szeniem.
3. Nadciśnienie tętnicze
Osoby z nadciśnieniem tętniczym powinny być ostrożne przy stosowaniu żeń-szenia, ponieważ może on podnosić ciśnienie krwi. W takim przypadku konieczna jest konsultacja z lekarzem.
4. Problemy z sercem
Żeń-szeń może mieć wpływ na rytm serca, dlatego osoby z problemami kardiologicznymi powinny unikać jego stosowania bez konsultacji z lekarzem.
5. Bezsenność
Niektóre osoby zgłaszają bezsenność po spożyciu żeń-szenia, zwłaszcza w przypadku przyjmowania go wieczorem. Jeśli masz problemy z bezsennością, warto rozważyć stosowanie żeń-szenia rano.
Dawkowanie żeń-szenia
Dawkowanie żeń-szenia może być zróżnicowane i zależy od wielu czynników, w tym od formy suplementu, wieku, płci i celu stosowania. Najlepiej skonsultować się z lekarzem lub specjalistą od żywienia, aby określić odpowiednią dawkę. W ogólnym ujęciu, dawka może wynosić od 200 mg do 400 mg dziennie.
Podsumowanie
Żeń-szeń to roślina o wielu właściwościach zdrowotnych, która od wieków wykorzystywana jest w medycynie tradycyjnej. Jego korzyści zdrowotne obejmują poprawę energii, funkcji poznawczych, wzmacnianie układu odpornościowego oraz wiele innych. Jednakże, przed rozpoczęciem suplementacji żeń-szeniem, warto skonsultować się z lekarzem, szczególnie jeśli ma się jakiekolwiek istniejące schorzenia lub przyjmuje się leki.
Źródło: http://www.jaw.pl/2019/07/zen-szen-wlasciwosci-i-zastosowanie/