Gluten, białko obecne w pszenicy, żytnim, jęczmieniu i ich pochodnych, jest jednym z najczęstszych składników diety w wielu krajach. Jednak coraz więcej osób decyduje się na eliminację glutenu z menu ze względów zdrowotnych. Dieta bezglutenowa staje się popularna zarówno wśród osób z celiakią, jak i tych, które podejrzewają nietolerancję glutenu lub chcą poprawić ogólny stan zdrowia. Jakie zmiany zachodzą w organizmie po odstawieniu glutenu? Warto przyjrzeć się naukowym dowodom i zrozumieć, jak wpływa to na zdrowie.
Celiakia - główne powody rezygnacji z glutenu:
Osoby z celiakią stanowią jedną z grup, która musi całkowicie wyeliminować gluten z diety. Celiakia jest chorobą autoimmunologiczną, która prowadzi do uszkodzenia błony śluzowej jelit po spożyciu glutenu. Objawy mogą obejmować bóle brzucha, biegunkę, wzdęcia, utratę masy ciała, zmęczenie i problemy skórne. Odstawienie glutenu jest w tym przypadku jedynym skutecznym sposobem na zapobieganie uszkodzeniu jelit i złagodzenie objawów.
Nietolerancja glutenu - kiedy organizm sygnalizuje problem:
Niektórzy ludzie, mimo braku celiakii, odczuwają niekorzystne skutki po spożyciu glutenu. Nietolerancja glutenu jest terminem używanym do opisania stanu, w którym osoba reaguje negatywnie na gluten, ale nie można wykazać obecności przeciwciał charakterystycznych dla celiakii. Popularne objawy to bóle brzucha, nudności, wzdęcia, zmęczenie, bóle głowy i problemy skórne. Jednakże naukowcy nadal dyskutują na temat tej kategorii, ponieważ brakuje jednoznacznych testów diagnostycznych.
Gdy nie ma problemów z glutenem - czy warto go unikać?
Niektórzy ludzie decydują się na dietę bezglutenową nawet bez obecności celiakii ani nietolerancji. Są to głównie osoby, które wierzą, że dieta bez glutenu może przynieść korzyści zdrowotne, takie jak zmniejszenie zapalnych reakcji organizmu, poprawa trawienia, wzrost energii i utrata wagi. Jednakże, warto pamiętać, że obecność glutenu w diecie osób, które go tolerują, nie jest szkodliwa i nie ma jednoznacznych badań potwierdzających te korzyści.
Zmiany w organizmie po odstawieniu glutenu:
-
Poprawa stanu jelit: W przypadku celiakii i nietolerancji, odstawienie glutenu prowadzi do zmniejszenia stanu zapalnego błony śluzowej jelit, co pomaga w lepszej absorpcji składników odżywczych.
-
Lepsza równowaga bakteryjna: Niektóre badania wskazują, że dieta bezglutenowa może wpłynąć na poprawę mikroflory jelitowej, co wpływa na zdrowie układu pokarmowego i ogólnie na organizm.
-
Wzrost energii: U niektórych osób eliminacja glutenu może przynieść poprawę ogólnej energii i samopoczucia. Może to wynikać z faktu, że dieta bezglutenowa skupia się na zdrowych źródłach węglowodanów, takich jak owoce, warzywa, pełnoziarniste ryże, quinoa, które zapewniają stały poziom energii.
-
Redukcja bólu brzucha i wzdęć: U osób z nietolerancją glutenu lub zespół jelita drażliwego, dieta bezglutenowa może przynieść ulgę w dolegliwościach żołądkowo-jelitowych.
-
Wzrost świadomości żywieniowej: Dla wielu osób odstawienie glutenu wymaga bardziej świadomego podejścia do wyboru posiłków. Szukanie alternatywnych produktów może skłonić do czytania etykiet i bardziej zróżnicowanego menu.
Wyzwania diety bezglutenowej:
Dietę bezglutenową należy wprowadzać odpowiednio i z umiarem, ponieważ niektóre z jej aspektów mogą być wyzwaniem:
-
Ryzyko niedoborów: Wyeliminowanie glutenu może skutkować brakiem niektórych składników odżywczych, takich jak błonnik, witaminy B, żelazo czy kwas foliowy. Dlatego ważne jest, aby zastąpić te składniki innymi źródłami.
-
Koszty: Produkty bezglutenowe są często droższe niż ich odpowiedniki z glutenem, co może zwiększać wydatki na żywność.
-
Dieta uboga w błonnik: Dieta bezglutenowa może być uboższa w błonnik, który jest ważny dla zdrowia jelit i ogólnego funkcjonowania organizmu.
-
Zmienione smaki i konsystencje: Niektóre produkty bezglutenowe mogą mieć odmienny smak i konsystencję, co może być wyzwaniem dla niektórych osób.
Podsumowanie:
Dietę bezglutenową należy stosować zgodnie z przyczyną jej wprowadzenia. Dla osób z celiakią i nietolerancją glutenu jest to jedyny sposób na uniknięcie negatywnych skutków spożycia tej substancji. Osoby, które decydują się na dietę bezglutenową ze względów zdrowotnych, powinny robić to pod nadzorem specjalisty i dbać o odpowiednie zrównoważenie diety. Choć dla niektórych może to przynieść korzyści, dla innych nie ma jednoznacznych dowodów naukowych na ogólną poprawę zdrowia po odstawieniu glutenu. Ważne jest, aby podjąć decyzję o diecie bezglutenowej po konsultacji z lekarzem lub dietetykiem, aby uniknąć niedoborów składników odżywczych i dbać o zdrowe i odpowiednie żywienie, bez względu na obecność czy brak glutenu w diecie.
Źródło:
https://old.bezglutenowamama.pl/sprawdzilam-musli-bezglutenowe-bracia-sadownicy-jest-gluten-free/
https://old.bezglutenowamama.pl/bezglutenowe-nowosci-w-polsce-od-dr-schar-wiosna-2022/
https://old.bezglutenowamama.pl/odpornosc-w-celiakii-liczy-sie-suma-dzialan-a-nie-suplement/